XVI.YÜZYIL TÜRK MUSIKİSİ

 

 

Nasuh’un yaşadığı yüzyıllar, Osmanlı müzik geleneğinin halen İran, Arap ve Moğol kültürlerinin etkisini taşımaya devam ettiği ancak özgün bir kuram ve icra geleneğinin de temellerinin atıldığı bir dönemi yansıtmaktadır. Osmanlı sanatı adeta bir minyatür gibi tüm parçalarını tamamlanıncaya kadar  anlaşılması mümkün olmayan bir üretim alanıdır; dolayısıyla bu minyatürün temel parçaları olan görsel sanatlar, mimari ve müzik bir bütün olarak anlaşılamadan bu minyatürün çözümlenebilmesi mümkün değildir. Ancak aynı zamanda böylesi bir “bileşik” yapılanma araştırmacılara bilinen unsurlar üzerinden ilerleyerek, bilinmeyen unsurlara ulaşabilme şansı da vermektedir. Nasuh gibi çok yönlü bir sanatçının eserlerinin de bu manada Osmanlı kültür tarihinin gizli kalmış yönlerini aydınlatabilme gücüne sahip olması muhtemeldir.

 

 “Matrakçı Nasuh’un İzleğinde ‘’Osmanlı Müzik Geleneği”, ortaya koyduğu minyatürler, tarih alanındaki eserleri ile birlikte incelendiğinde,  dönemin sanat ve müzik anlayışına, mekan-müzik ilişkisine ve manevi dünyasına dair fikirler üretilebilinmektedir. Bu fikirler, dönemin önemli kuram kaynaklarındaki bilgiler (Ladikli Mehmet Çelebi (ö.1494), Câmi (1414-1492), Fethullah Şirvani (1417-1486), Ahmedoğlu Şükrullah (1388-1489?)vb..) ve yaklaşık aynı dönemde ismi zikredilen önemli bestekarların (II. Bayezid (1447-1512), Gazi Giray Han (1554-1607) vb…) eserleri ile karşılaştırmalı incelendiğinde, hakkında çok sınırlı bilgiye sahip olunan XV.-XVI. Yüzyıl Osmanlı müzik geleneğinin pratik yönü ile ilgili bilgi edinilmektedir.  ‘’XVI. Yüzyıl Dahisi Matrakçı Nasuh’’ projesi kapsamında hazırlanan, dönemin özellikle Osmanlı Saray Müzik Geleneği içinde yer almış II. Bayezid ve Gazi Giray Han gibi bestekarların eserlerinden oluşan ‘’XVI. Yüzyıl Türk Müziği’’ müzik CD’si bu dönemle ilgili önemli bir sanat izleğini geleceğe yansıtabilecektir.